LUCERNE FESTİVALİ

FİLİZ ALİ

Lucerne, göl kıyısında beyaz kuğuların salına salına yüzdüğü, 19. yüzyıldan kalma otellerin göl kenarına kadar uzanan bahçelerindeki şezlonglarda 21. yüzyıl zenginlerinin uzanıp, içkilerini yudumladığı, beyaz yelkenlilerin ve yandan çarklı vapurların göl üzerinde sessizce gidip geldiği 70 bin nüfuslu sakin ve ufak bir İsviçre kenti. Avrupa’nın en eski müzik festivallerinden birinin de ev sahibi Lucerne.

Lucerne’i müzik dünyasının haritasına yerleştiren Richard Wagner’in fırtınalı siyasi ve kişisel hayatı. Dresden Sarayı Müzik Direktörü olarak saygın bir hayat sürerken rahat durmayıp başını belaya sokan ve 1849 Mayıs ihtilâlinin elebaşıları arasında yer alan Wagner, 15 yıl süren sürgün hayatını Lucerne’de noktalamış, Tribschen semtinde bir yıllığına kiraladığı villada tam altı yıl yaşamıştı. Büyük bir park içindeki göl manzaralı bu villada, kocasından ayırıp, birlikte yaşamaya başladığı Liszt’in kızı Cosima ile evlenmiş ve ikinci çocukları Siegfried 1869’da bu villa’da dünyaya gelmişti.

Bu tarihten yetmiş yıl sonra, 25 Ağustos 1938’de zamanın yıldız orkestra şefi Arturo Toskanini, Nazi Almanya’sındaki Bayreuth ve Salzburg festivallerini protesto ederek, faşist yönetime karşı olan müzisyenlerle birlikte Wagner’in villasının bahçesinde bir konser düzenlemişti. Orkestra üyelerinin çoğu Suisse Romande orkestrasının üyeleriydi. Ünlü Busch Kuartet’inin üyeleri de orkestranın birinci rahlelerinde oturuyorlardı. Toscanini, Wagner’in villasına bakarak, üstadın bu villada oğlunun doğumu dolayısıyla karısı Cosima için bestelediği Siegfried-Idyll’i yönetirken acaba bir festivalin tohumunu attığının bilincinde miydi?

1956 yılında Rudolph Buamgartner ve Wolfgang Schneiderhan Lucerne Festivali Yaylı Çalgılar Orkestrasını kurdular. 1999’da 3000 kişilik kusursuz akustikli bir konser salonuna kavuştu Lucerne. Pierre Boulez, 2004’te Lucerne Festival Akademisi’ni başlattı. Claudio Abbado ise 2003’de Avrupa’nın en iyi müzisyenlerini bir araya getiren Lucerne Festival Orkestrası’nı kurdu. Orkestra üyeleri arasında kemancı Kolja Blacher, çellist Natalia Gutman, korno solisti Bruno Schneider gibi birinci sınıf müzisyenler var.

2009 Lucerne Festivali’nin yıldızı kuşkusuz Claudio Abbado. 76 yaşında Abbado. Epeydir kanserle mücadele ediyor. Bir deri bir kemik. Ne var ki Gustav Mahler’in Rückert Lieder ve 4. Senfonisi’nden oluşan 22 Ağustos 2009 konserini baştan sona ezber olarak, hiç bir yorgunluk alameti göstermeden yönetebiliyor. Konser salonunda iğne atsanız yere düşmeyecek ama aynı zamanda yere düşen bir iğnenin de sesi duyulabilecek. Rückert Lied’lerinin ve Senfoninin son bölümündeki solonun solisti son yıllarda yıldızı parlayan Çek mezzo soprano Magdalena Kozena idi.

Kozena, sarışın, uzun boylu ve ince endamlı bir şarkıcı. Eskinin tombul şarkıcılarına hiç benzemiyor. Üfleseniz uçacak gibi, Mahler yorumu da öyle. Çocuksu, yumuşak ve hafif. Ben şahsen Mahler için daha olgun ve dolgun ses arayanlardanım ama anlaşılan Abbado ve Kozena bu yeni naif yorum üzerinde anlaşmışlar. Ayrıca Kozena bu yıl Festival’in yıldız solisti. Eylül ayının ortasına kadar sürecek olan Festival’de Barok, Romantik ve İzlenimci dönemlerin eserlerini de yorumlayacağı konserler olacak. Lucerne’e yolunuz düşerse kaçırmayın.